Phong trào « Bất phục tùng dân sự » - CDM (Civil Disobedience Movement) tại Miến Điện tiếp tục thu hút hàng chục nghìn người từ mọi tầng lớp khác nhau xuống đường mỗi ngày. Họ không ngừng có những ý tưởng mới, sử dụng những phương tiện trong tay, để đối phó với lực lượng quân đội hùng hậu.
Tập đoàn quân sự cắt internet để chặn nguồn thông tin, nhóm « Myanmar hackers » (Tin tặc Miến Điện) ra đời hôm 18/02 đã đánh sập nhiều trang web của chính phủ : từ trang web của Ngân hàng Trung ương, Cơ quan Cảng vụ, Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm, đến trang tuyên truyền của quân đội hay kênh truyền hình Nhà nước MRTV.
Nếu quân đội lợi dụng giới nghiêm để gia tăng bắt bớ ban đêm, người dân thay nhau lập đội tuần tra, gõ xoong nồi báo động khi có người lạ thâm nhập. Quân đội thị uy bằng xe tăng và xe thiết giáp, người dân huy động phong trào « hỏng xe chặn đường » hay chạy chậm cản trở giao thông. Đây là một trong những ý tưởng, nảy sinh mỗi ngày, được Nway, một trong những người khởi xướng, giải thích với đài RFI ngày 16/02 :
« Dù mọi người vẫn hy vọng và tin vào áp lực của quốc tế, chúng tôi vẫn tìm cách gây áp lực với quân đội theo cách có thể : Quyền lực nằm trong tay nhân dân !... Chúng tôi học hỏi mỗi ngày. Quân đội đã đảo chính ba lần trong một thế kỷ, vì thế giới tướng lĩnh biết họ có thể làm được gì hoặc không được làm gì. Nhưng đối với thế hệ chúng tôi thì đây là lần đầu tiên. Vì thế, chúng tôi học dần dần. Chiến dịch phong tỏa đường phố với xe ô tô hỏng mới chỉ bắt đầu cách đây một tuần và chúng tôi sẽ tìm ra những cách khác để tiếp tục gây sức ép ».
Nhưng phong trào sẽ kéo dài được bao lâu ? Đây là lo lắng của một bác sĩ ẩn danh, đình công để phản đối đảo chính. Trả lời RFI, ông kêu gọi cộng đồng quốc tế trừng phạt giới tướng lĩnh :
« Phần lớn nhân viên tham gia phong trào « Bất phục tùng dân sự » xuất thân từ những tầng lớp nghèo nhất. Ngoài công việc của một công chức, họ không có cách kiếm sống nào khác. Họ sẽ không thể trụ được hơn một tháng rưỡi. Hiện tại, nhiều người Miến Điện ở nước ngoài gửi tiền cho chúng tôi và những người giầu nhất cũng cho chúng tôi. Họ đã hỗ trợ cho những người nguy kịch về tài chính.
Hy vọng của chúng tôi là cộng đồng quốc tế áp đặt lệnh cấm thị thực đối với thành viên gia đình các tướng lĩnh vì họ toàn cho con đi du học ở Úc, ở Anh và Mỹ. Nếu họ bị trừng phạt theo cách này, cùng với các biện pháp trừng phạt kinh tế, việc này sẽ mang lại tầm quan trọng đáng kể ».
Nguy cơ quân đội can thiệp vũ lực
Trả lời phỏng vấn RFI ngày 17/02, ông Tom Andrews, báo cáo viên đặc biệt của Liên Hiệp Quốc về tình hình nhân quyền Miến Điện, lo ngại quân đội sử dụng vũ lực trấn áp biểu tình :
« Tôi thấy kinh hãi. Tôi nghĩ là tất cả các yếu tố cho một vụ đàn áp tàn bạo đều hội tụ. Chúng ta biết quân đội Miến Điện có khả năng như thế nào. Chúng ta đã từng thấy các vụ tàn sát người biểu tình ủng hộ dân chủ trong quá khứ. Họ cũng tấn công cả những nhà sư mặc áo cà sa. Chúng ta cũng từng chứng kiến những hành động tàn bạo chống lại nhóm người thiểu số Rohingya. Quân đội có thể làm tất. Tôi nghe nói là đã có nhiều toán quân di chuyển. Quân nhân được điều về Rangoon và có thể là đến nhiều thành phố khác.
Chúng tôi kêu gọi các chính phủ nước ngoài, các công ty đa quốc gia, để họ sử dụng ảnh hưởng và các kênh ngoại giao của mình để ngăn cản quân đội dùng đến vũ lực. Chúng tôi cũng đề nghị họ cảnh báo tập đoàn quân sự, trong trường hợp vẫn cố tình tiếp tục, quân đội phải biết cái giá phải trả : Quân đội sẽ phải chịu trách nhiệm pháp lý. Các doanh nghiệp có thể sẽ không tiếp tục quan hệ thương mại với các công ty có liên hệ với quân đội. Các doanh nghiệp có nghĩa vụ bảo vệ và thúc đẩy nhân quyền và không thể nhắm mắt trước tình trạng trấn áp ».
Phong trào vẫn tiếp tục với nguy cơ dịch Covid-19 có thể gia tăng theo những cuộc biểu tình từ hơn hai tuần nay.
Người Việt tại Nga và tác động của dịch Covid-19
Covid-19 là một trong hai nguyên nhân, cùng với sự sụt giảm nhu cầu năng lượng trên thế giới, khiến GDP hàng năm của Nga giảm 3,1% trong năm 2020. Hoạt động kinh doanh của người Việt tại Nga bị tác động như thế nào ? Thông tín viên Hoàng Dung giải thích từ Matxcơva :
« Nước Nga là nước đứng thứ tư chịu ảnh hưởng của đại dịch này về số người bị nhiễm. Vì vậy, cộng đồng người Việt tại Nga trong suốt một năm qua đã chịu rất nhiều thử thách. Trong cuộc thử thách này cũng có nhiều ngành nghề chịu ảnh hưởng nặng nề, cũng có nhiều ngành nghề trong thời điểm này thì cũng không phải chịu ảnh hưởng quá nhiều.
Chẳng hạn những ngành nghề như du lịch, nhà hàng, khách sạn… thì có thể nói là bị một cú đánh rất nặng nề, cả năm qua hầu như không có việc làm. Nhưng một số ngành nghề khác, như may mặc, bán hàng ở chợ, thì chỉ bị ảnh hưởng một phần nhỏ. Bởi vì trong thời điểm này, hàng hóa không nhập vào Nga được, nên những công ty may mặc của Việt Nam lại có nhiều khách hàng hơn, tuy số tiền lãi bị giảm đi rất nhiều vì đồng rúp của Nga bị mất giá… Cho nên có thể nói là không một ngành nghề nào, không một người nào là không bị ảnh hưởng.
Tuy nhiên, người Việt cũng đã giúp đỡ nhau, cùng nhau vượt qua những thời điểm khó khăn nhất, thời điểm mà tất cả các chợ, tất cả các công ty phải đóng cửa. Còn từ khi nước Nga mở cửa làm ăn trở lại, tuy thu nhập ít hơn, nhưng người Việt vẫn có thu nhập và vẫn sống được. Cho đến nay, chưa có ai kêu ca là họ không có gì để ăn, không có gì để sống. Tình trạng này hiện nay chưa nghe thấy ».
« Zero Covid » : Mô hình lý tưởng khuấy động giới chuyên gia châu Âu
Chỉ với vài trường hợp dương tính với Covid-19, Úc phong tỏa cả tiểu bang Victoria hôm 13/02 trong vòng 5 ngày để triệt tận gốc mầm lây nhiễm. Ngày 15/02, 27 nhà khoa học châu Âu ký chung một diễn đàn kêu gọi áp dụng « Zero Covid » tại châu Âu, thay vì « sống chung với virus » như hiện nay. Nhưng nhiều nhà khoa học khác cho rằng không thể áp dụng biện pháp này vì đặc điểm địa lý.
Làm thế nào mà số ca nhiễm Covid-19 ở Úc trở về zero? Thông tín viên Hoàng Hằng tại Sydney giải thích :
« Hơn một năm, kể từ khi ghi nhận trường hợp nhiễm virus corona đầu tiên vào ngày 25/01/2020 đến nay, Úc có 28.918 nhiễm bệnh và chỉ hơn 909 người tử vong. Những liều vac-xin đầu tiên đang được triển khai trên toàn quốc bắt đầu với các nhóm xã hội “dễ bị tổn thương”.
Ngoài 3 ca nhiễm trong khu vực cách ly được kiểm soát cho đến nay, các tiểu bang và vùng lãnh thổ Úc ghi nhận không có ca nhiễm cộng đồng, ngay cả Victoria - tiểu bang vừa mới kết thúc lệnh phong tỏa cứng rắn trong 5 ngày. Các tiểu bang đông dân cư khác, cũng là điểm nóng của các đợt bùng phát dịch bệnh vừa qua như New South Wales, Queensland cũng không có trường hợp lây nhiễm trong hơn 30 ngày qua.
Nhìn vào bức tranh tổng thể dịch bệnh toàn cầu, còn quá sớm để khẳng định đại dịch sẽ chấm dứt mặc dù đã có nhiều hơn các loại vac-xin được sản xuất và sử dụng. Tuy nhiên, không thể phủ nhận, Úc là một trong số ít nước trên thế giới đã kiểm soát số ca nhiễm ở mức tương đối thấp và cán điểm không trường hợp nhiễm bệnh trên toàn quốc.
Các giới chức ý tế đang đấu tranh để biến thể mới của virus corona không xâm nhập cộng đồng, Úc vẫn áp dụng các giới hạn biên giới quốc tế và trong nước, bên cạnh phát triển chương trình tài trợ ứng phó toàn diện với đại dịch Covid-19. Theo đó, hạn chế đi lại, sàng lọc những du khách và cách ly khi vào Úc hay tiếp tục giám sát biên giới là những biện pháp đối với di chuyển quốc tế.
Trong khi đó, chính quyền các tiểu bang và vùng lãnh thổ tích cực truy tìm các trường hợp phơi nhiễm; kiểm tra những người bị nghi ngờ nhiễm virus; theo dõi chặt chẽ số ca nhiễm mỗi ngày; áp đặt lệnh hạn chế đi lại giữa các tiểu bang, vùng lãnh thổ, các khu vực bùng phát bệnh; bắt buộc mang khẩu trang khi có lệnh; và kêu gọi nhiều hơn người dân làm xét nghiệm Covid để có thể sớm tìm ra các trường hợp phơi nhiễm chưa biết trong cộng đồng.
Một mặt, các chuyên gia nhận định, một trong những yếu tố làm nên điều kỳ diệu trong kiểm soát thành công đại dịch này chính là chính phủ Úc cùng ban cố vấn bao gồm các nhà khoa học, đội ngũ y bác sĩ đã sớm nhận thức, can thiệp, bàn thảo đưa ra các mô phỏng của sự lây lan bệnh dịch ngay từ giai đoạn đầu của sự bùng phát.
Mặt khác, sự cứng rắn nhưng vô cùng linh hoạt trong chính sách ứng phó với dịch bệnh kịp thời; phát hiện sớm các trường hợp nhiễm bệnh và khoanh vùng; thực hiện các hạn chế theo từng giai đoạn mỗi khi dịch bùng phát; đại đa số dân chúng tuân thủ các biện pháp giãn cách xã hội nghiêm ngặt; sự tự ý thức tham gia xét nghiệm ngày càng tăng trong người dân; hệ thống theo dõi và liên hệ các ca bị nhiễm / có nguy cơ cao nhiễm bệnh nhanh chóng và tiện lợi là những yếu tố quan trọng đưa số ca nhiễm của Úc trở về zero ».
Indonesia bắt buộc tiêm ngừa Covid-19
Chính quyền Jakarta luôn có những quyết định gây bất ngờ về cách phòng chống dịch Covid-19. Indonesia chỉ nhập vac-xin « halal » phù hợp với « nghi thức Hồi Giáo », trong đó có hơn 125 triệu liều vac-xin của tập đoàn Trung Quốc Sinovac. Trái với nhiều nước trên thế giới, chiến dịch tiêm phòng tại Indonesia, bắt đầu từ ngày 13/01/2021, lại ưu tiên cho người trẻ ở độ tuổi lao động. Biện pháp mới nhất là sẽ bắt buộc tiêm phòng, nếu không sẽ bị phạt hoặc bị ngừng trợ cấp.
Thông tín viên trong khu vực Gabrielle Maréchaux giải thích từ Kuala Lumpur :
« Khi hỏi nhà dịch tễ học Dicky Budiman ông nghĩ gì về việc bắt buộc tiêm ngừa Covid-19, câu trả lời của ông rất rõ ràng : « Đây là một ý tưởng thật sự không hay, vì trao thêm vũ khí cho những người chống vac-xin ».
Theo kết quả những cuộc thăm dò gần đây, 52% người Indonesia được hỏi tỏ ra do dự về việc tiêm chủng. Ông Dicky Budiman giải thích : « Nhóm này gồm đa số những người muốn chờ xem những kết quả đầu tiên, những người vẫn hoài nghi. Những người loại hẳn tiêm chủng thì chiếm khoảng 5%. Hiện giờ, công chúng có rất nhiều thắc mắc, trước hết là « Tại sao lại bắt buộc », tiếp theo là « Đó là vì… » và họ sẽ tìm ra hàng loạt câu trả lời trong các thuyết âm mưu ».
Hiện tại mới chỉ có vac-xin Sinovac được sử dụng, nên tin giả thường xuất phát từ xu hướng bài Trung Quốc. Nhưng nhà dịch tễ học Dicky Budiman tin chắc rằng khi những loại vac-xin khác được chuyển đến Indonesia, sẽ lại xuất hiện những thuyết âm mưu khác : « Nhiều người đã nói là các loại vac-xin ARN tiêm thêm một con chíp nhỏ vào cơ thể ».
Vào tháng 12/2020, Tổ Chức Y Tế Thế Giới khuyên nên tiêm chủng dựa trên cơ sở tình nguyện. Theo ông Dicky Budiman, đây là một lựa chọn hợp lý vì nghĩa vụ không phải là cách bảo đảm cho hiệu quả. Ông nói : « Nếu dựa vào kinh nghiệm của tôi, ví dụ liên quan đến vac-xin ngừa bệnh bại liệt, thì tư tưởng cực đoan luôn tồn tại, càng ép tiêm phòng thì những tư tưởng này càng thêm cực đoan và dữ dội.
Một quan ngại khác đối với ông Dicky Budiman, giai đoạn tiêm chủng đầu tiên chưa mang lại hiệu quả giảm số ca nhiễm Covid-19, nên càng tạo thêm cớ cho những người theo thuyết âm mưu ».
Thụy Sĩ mở khách sạn đón người vô gia cư
Covid-19 cũng làm lộ rõ tình trạng bấp bênh của nhiều người dân Thụy Sĩ, một quốc gia nổi tiếng có mức sống cao. Nhiều hiệp hội kết hợp với bốn khách sạn tại Geneve để đón người vô gia cư trong thời dịch.
Thông tín viên Jérémie Lanche tại Geneve cho biết thêm về biện pháp "đôi bên cùng có lợi" :
"Khách sạn Cité-Verdaine nằm ở địa điểm được cho là rất thuận tiện, ngay giữa trung tâm Geneve, cách không xa hồ Léman, nhưng từng phải ngừng hoạt động. Nếu như hiện giờ khách sạn này, cùng với ba khách sạn khác ở Geneve, vẫn có khách, đó là nhờ họ đón người vô gia cư, lưu trú từ một đến ba tháng. Bà Aude Bumbacher, điều hành các Tập thể Hiệp hội khẩn cấp xã hội, cho biết : « Có tổng cộng 155 chỗ ở tại đây và hiện có 149 chỗ đã có người ở ».
Đưa người vô gia cư đến sống tạm trong khách sạn là biện pháp đã được làm. Nhưng điểm khác biệt ở đây là những người vô gia cư có thể ở lại trong phòng suốt cả ngày. Các nhà hoạt động xã hội có mặt tại chỗ gần như 24 trên 24 giờ.
Người vô gia cư chiếm một nửa số phòng khách sạn, nửa còn lại vẫn dành đón khách thông thường. Giám đốc khách sạn Cité-Verdaine tỏ ra hài lòng : « Ban đầu tôi hơi ngần ngại, bởi vì chúng tôi quen làm việc với các ngân hàng, các tổ chức quốc tế. Nên đúng là lúc đầu tôi hơi lưỡng lự. Sau đó, hiệp hội cho tôi biết là các nhà hoạt động xã hội luôn có mặt tại chỗ. Phải nói là mọi chuyện diễn ra khá suôn sẻ. Tôi đã gặp được nhiều người rất vui tính và có thái độ tôn trọng ».
Dĩ nhiên các khách sạn có lợi về tài chính khi đón người vô gia cư. Biện pháp này mang lại luồng khí mới cho cả người có hoàn cảnh bấp bênh cũng như cho giới khách sạn. Giám đốc khách sạn Cité-Verdaine cho biết : « Đây đúng là một chiến dịch tốt cho chúng tôi, giúp giảm số phòng trống, cũng như mang lại một nguồn thu quan trọng ».
Mối lo lớn cho những người ngụ tạm tại đây là không tìm được chỗ ở lâu dài sau này. Tuy nhiên, biện pháp này có thể được kéo dài đến mùa hè. Còn khách sạn Cité-Verdaine cho biết sẵn sàng tiếp tục trải nghiệm này"
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét