Tư Thẳng Blog: 3590 - Xã hội dân sự nhìn từ đại dịch

Thứ Ba, 4 tháng 8, 2020

3590 - Xã hội dân sự nhìn từ đại dịch

Trung Bảo

Vậy là Đà Nẵng đã bị so sánh với Vũ Hán, như lời một thành viên Bộ Chính Trị. Không ai ngờ rằng ngày này lại xảy ra với một thành phố xinh đẹp như vậy. Thế nhưng, người dân Đà Nẵng không phải là người dân Vũ Hán.

Khi đợt dịch đầu tiên diễn ra cao điểm, tôi nhắn tin thăm hỏi một người quen ở Vũ Hán. Juan Du – tên cô này, là người Trung Quốc nhưng lại có giấy tờ thường trú nhân ở New Zealand. Nếu so với mặt bằng người trẻ tuổi ở Trung Quốc, Juan thuộc hàng thành công khi lấy bằng tiến sĩ ở nước ngoài, ở một mình trong một căn chung cư hạng sang và đi lại thường xuyên giữa Trung Quốc – New Zealand. Thế mà giữa cơn dịch cô này phải nhịn đói 2 ngày vì không được rời khỏi nhà đi mua thực phẩm. Tuyệt vọng, cô gọi đến các cơ quan công quyền ở Wuhan nhưng không có câu trả lời, cuối cùng cô gọi đến Đại sứ quán New Zealand ở tận Bắc Kinh. Câu trả lời là: “Đợi 2 tiếng”. Hai tiếng sau có một cảnh sát khẩu trang kín mít gõ cửa để một xách thực phẩm trước cửa nhà cô.

Tình hình không đến mức tệ như vậy ở Đà Nẵng. Một phần lớn chính là sự vận động hỗ trợ của những cá nhân, tổ chức tự đứng ra kêu gọi. Hàng hoá chuyển về các bệnh viện ùn ùn đến nỗi để tràn cả ra đường vì không có chỗ chứa. Vậy là lại có người tự đến dựng lều bạt để che. Hàng hoá muốn chuyển đi, sẽ có những đội xe tình nguyện. Muốn có bữa cơm cho y bác sĩ và bệnh nhân đang bị cách ly, sẽ có các nhà hàng tận dụng bếp và nhân viên nấu. Cứ mỗi ngày như vậy gần 2.000 suất cơm được giao đến các bệnh viện ở Đà Nẵng. Từ tấm nệm nằm, cây quạt máy, đến chai nước uống hộp sữa hay thậm chí là đồ dùng vệ sinh cho các nữ y sĩ đều được chuyển đến cấp tốc và đầy đủ.

Báo chí ca ngợi đó là những điểm sáng, những tấm lòng, nhưng còn một cách gọi ít bóng bẩy hơn. Đó chính là khái niệm mà báo chí tránh gọi thẳng tên: Xã hội dân sự. Chính xã hội dân sự đã hỗ trợ nhà nước rất hiệu quả để chống dịch, nếu không thì dù bộ máy chống dịch của nhà nước có “trăm tay nghìn mắt” cũng không thể lo xuể.

Đừng khoác cho một khái niệm “chiếc áo” của chính trị. Xã hội dân sự đơn giản là những vận động của xã hội, của người dân trong bất kỳ lĩnh vực nào mà họ cảm thấy có thể góp sức với nhà nước. Đó có thể là thiện nguyện, bảo vệ môi trường, chống các nạn xâm hại trẻ em, tham nhũng… đó là lý do tại sao dù bị tránh né gọi tên, thậm chí đâu đó còn bị cấm cản, thì dòng chảy của xã hội cứ âm thầm lấp đầy vào những chỗ cần phải có.

Sự trưởng thành nhanh chóng của xã hội dân sự cho thấy không cần bàn tay điều tiết của nhà nước mà nó vẫn hoạt động hiệu quả. Nếu có những lý lẽ bảo thủ viện đến lý do dân trí để bài bác hay kiềm hãm xã hội dân sự thì chỉ có thể trả lời rằng: “đừng dùng dân trí để kiềm hãm tự do”.

Một xã hội tự do khắc nâng dân trí và ngược lại, dân trí càng cao tự do càng rộng mở. Hai mặt của một vấn đề ấy như hai mặt của bức tượng thần Brahma – Đấng Sáng tạo, trong Hindu giáo mà từ ngàn năm trước người Chăm pa đã phụng thờ. Phụng thờ sự đa nguyên. Phụng thờ sự tự do.

Đà Nẵng đang bệnh. Đà Nẵng đang bị cách ly. Nhưng, Đà Nẵng sẽ không bao giờ là Vũ Hán. Bởi người Đà Nẵng với dòng máu Chăm pa từ ngàn năm trước sẽ chọn cho mình sự tự do để giang tay với chính đồng bào của mình mà không đợi chỉ thị hay văn bản cho phép từ ai.

Tư Thẳng Blog

Thứ Ba, 4 tháng 8, 2020

3590 - Xã hội dân sự nhìn từ đại dịch

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét