BBC Tường thuật trực tiếp
Phó Tổng thống Mike Pence vừa được thấy đã tới Điện Capitol để dự lễ nhậm chức của ông Biden. Sự có mặt của ông là rất đáng chú ý, sau khi sếp của ông quyết định bay đi Florida thay vì chứng kiến ông Biden tuyên thệ nhậm chức.
Chỉ hai tuần trước, những kẻ gây rối ở Điện Capitol đã hô to "treo cổ Mike Pence" sao khi ông nói rõ rằng ông sẽ không cản trở quá trình dân chủ.
Nhiệm kỳ của Tổng thống Donald Trump sẽ kết thúc. Bốn năm trôi qua như một cơn lốc cuốn, vậy di sản của vị tổng thống làm nên lịch sử này là gì?
Có rất nhiều điều để suy xét, và BBC nhờ các chuyên gia đánh giá.
Các cựu tổng thống và cựu phu nhân tổng thống tới Điện Capitol trước khi diễn ra lễ tuyên thệ.
Ông Bill Clinton và phu nhân, bà Hillary, cùng ông Barack Obama và phu nhân Michelle Obama, đã tới nơi. Vợ chồng cựu Tổng thống George và Laura Bush cũng sẽ tới dự lễ.
Cựu Tổng thống Barack Obama viết trên Twitter lời nhắn ủng hộ, động viên ông Joe Biden trước ngày trọng đại.
Ông Biden là Phó Tổng thống trong chính quyền ông Obama, và hai người nổi tiếng là thân thiết, gắn bó với nhau.
Chỉ còn ít giờ nữa là ông Biden sẽ có bài phát biểu nhậm chức, và lúc này các nhân viên đang bận rộn kiểm tra lần cuối máy bắn chữ (autocue, hay ở Mỹ gọi là teleprompter) ở Điện Capitol.
Bài phát biểu của ông Biden dự kiến kéo dài 20 phút. Bài phát biểu nổi tiếng của Tổng thống Lincoln tại nơi là một trong những chiến trường đẫm máu nhất của cuộc Nội Chiến Mỹ, chỉ kéo dài có ba phút.
Tổng thống đắc cử Joe biden và Phó Tổng thống đắc cử Kamala Harris có một ngày rất bận rộn.
- 08:45 (13:45 GMT): Cả hai người dự lễ nhà thờ tại Thánh đường St Matthew the Apostle
- 10:30 (15:30 GMT): Hai người tới Điện Capitol - nơi xảy ra tình trạng bạo lực cách đây hai tuần
- 11:15 (16:15 GMT): Lễ tuyên thệ nhậm chức bắt đầu, với việc ông Biden tuyên thệ vào lúc 12:00 (nửa đêm sang ngày 21/1, giờ Việt Nam), trước khi ông có bài diễn văn trước toàn quốc
13:40 (18:40 GMT): Tân tổng thống và tân phó tổng thống kiểm tra mức độ sẵn sàng của quân đội, theo đúng truyền thống
14:45 (19:45 GMT): Hai vị tân lãnh đạo cùng người phối ngẫu của mình dự lễ đặt hoa tưởng niệm các chiến sỹ vô danh tại Nghĩa trang Quốc gia Arlington, bên cạnh các cựu tổng thống Hoa Kỳ, sau đó được đưa trở về Nhà Trắng.
17:15 (22:15 GMT): Tổng thống Biden ký một loạt các sắc lệnh và làm một số việc khác.
Tom Hanks sẽ dẫn dắt chương trình đặc biệt kéo dài 90 phút được phát trên truyền hình Mỹ, phát lúc 20:30 (01:30 GMT thứ Năm) với những màn trình diễn của Foo Fighters và Jennifer Lopez.
Ông Tạ Dzu, nhân viên chính phủ liên bang Mỹ viết cho BBC, đặt câu hỏi:
Người Việt học được gì qua kinh nghiệm đắt giá đó, thay vì gọi nhau là “cuồng Trump” hay “thổ tả” đến từ sự tranh chấp quyền lực hai đảng ở Mỹ?
Liệu thế hệ ngày nay có noi gương được cha ông để từ bỏ hận thù, mọi thành phần dân tộc cùng góp sức tạo ra một thời kỳ hoàng kim mới của “Đại Việt 2000” ngày nay?
Nếu làm được thế thì Việt Nam sẽ tránh bị lôi cuốn vào thế tranh chấp thương đau, trải dài từ đối đầu tư bản-cộng sản của Chiến tranh Lạnh, sang thế đối đầu đảng phái Cộng Hoà-Dân Chủ của một nền dân chủ đang cần được tu chỉnh để tiến hoá cao hơn nữa.
Sau tình trạng không chắc chắn, với việc ông Trump quyết định không dự lễ tuyên thệ nhậm chức của người kế nhiệm, phát ngôn viên của Nhà Trắng nay xác nhận rằng tổng thống mãn nhiệm có để lại lá thư cho ông Biden.
Ông Donald Trump đã không chấp nhận việc mình thất cử cho tới tận gần đây. Thậm chí trong lời phát biểu chia tay từ Nhà Trắng, ông cũng không nhắc tới tên Tổng thống đắc cử Joe Biden, tuy chúc tân chính quyền "thành công to lớn".
Về đối ngoại, khôi phục vai trò lãnh đạo thế giới của Hoa Kỳ đã bị Tông thống Donald Trump 'vứt bỏ' sau bốn năm cầm quyền của ông là một thách thức lớn. Rõ ràng đây là một trong những thách đố không dễ giải quyết một sớm, một chiều.
Nhưng tôi tin, với kinh nghiệm nhiều thập niên làm chính trị, Tổng thống thứ 46 của Hoa Kỳ và nội các của ông sẽ làm cho nước Mỹ dần lấy lại vị thế lãnh đạo thế giới, kết nối lại và tăng cường khối liên minh các quốc gia dân chủ chống các chế độ độc tài, bạo quyền và dần khôi phục nền kinh tế nước Mỹ.
Ông Trump đã dùng mọi cách thức và các thủ đoạn chính trị nhằm đảo ngược kết quả bầu cử của người dân Hoa Kỳ, nhưng ông đã thất bại. Sự kiện này cho thấy, nền dân chủ Hoa Kỳ đủ sức đề kháng và chiến thắng khuynh hướng độc tài và chủ nghĩa dân túy mà Tổng thống Donald Trump là người đại diện.
Thách thức lớn nhất đang chờ đợi ông Biden và chính quyền mới của ông về mặt đối nội là tình hình phân tán nhân tâm, một phần lớn trong số 74 triệu cử tri bỏ phiếu cho ông Trump sẽ tiếp tục bị ông Trump tác động có khả năng dẫn đến bạo động khó lường, chính sách “Hòa hợp Dân tộc” sẽ bị cản trở, nhiều Dân biểu và Nghị sỹ Quốc Hội Mỹ vì sợ bị ông Trump kêu gọi tẩy chay sẽ không dám có những quyết định, động thái sáng suốt “vì dân vì nước”, ủng hộ cho chinh sách hòa hợp, gây cản trở lớn cho khả năng thực hiện những chiến lược phát triển của ông Biden.
Ngoại trừ ông Trump bị Thượng Viện Mỹ “phế truất” (Impeached) và tiếp theo là Thượng Viện thông qua nghị quyết cấm ông Trump không được ứng cứ vào các chức vụ của Liên Bang, ông Trump sẽ còn có khả năng khuấy động chính trường Mỹ để ngăn cản ông Biden thực hiện những chinh sách cải cách, và xóa bỏ những “sai lầm” của chính quyền Trump.
Thứ đến là đại dịch COVID-19 và hậu quả trên nền kinh tế Mỹ, tuy nhiên, nhờ có Vaccin sẽ được phổ biến trên toàn quốc, đại địch sẽ được kiểm soát, và nền kinh tế Mỹ sẽ phục hồi. Đây chỉ là vấn đề thời gian, nền kinh tế Mỹ có đủ phương tiện, kiến thức, bản lĩnh, nội lực để vượt qua khủng hoảng (recession) kinh tế.
Phát biểu tại Căn cứ Không quân Andrews, Tổng thống Donald Trump nói rằng trở thành tổng thống là "vinh dự lớn nhất".
Phát biểu trước những người ủng hộ, ông nói rằng ông sẽ "luôn chiến đấu vì họ" và sẽ "quan sát và lắng nghe" và cam kết sẽ trở lại trong khuôn hình nào đó.
Ông cũng chúc chính quyền mới "thành công lớn" trong tương lai - nhưng không nói đến tên Joe Biden hay Kamala Harris.
Video giây phút ông Trump rời khỏi Nhà Trắng lần cuối cùng trong cương vị tổng thống.
Video content
Các báo Anh và Mỹ hôm 20/01 nói rằng ông Donald Trump đã bàn thảo với cộng sự về khả năng "lập một đảng chính trị mới có tên là đảng Ái quốc - Patriot Party".
Trang Wall Street Journal và báo Independent ở Anh trích câu ông nói trong diễn văn chia tay rằng "phong trào mà chúng ta khởi xướng, nay mới chỉ bắt đầu" (the movement we started is only just beginning) để cho rằng ông Trump muốn xây dựng một đảng thứ ba, bên cạnh hai đảng lâu đời là Cộng hòa và Dân chủ.
Tuy thế, các báo này cũng viết không rõ việc lập ra một chính đảng mới sẽ được tiến hành ra sao, vì còn quá sớm.
Hình ảnh vợ chồng ông Trump bước ra khỏi cánh cửa Nhà Trắng lần cuối cùng trong nhiệm kỳ tổng thống của ông.
Trong số những di sản khác của mình, ông Trump rời Nhà Trắng với tư cách là tổng thống duy nhất bị luận tội hai lần.
Vụ luận tội mới nhất của ông xảy ra vào tuần trước sau một cuộc bỏ phiếu tại Hạ viện Hoa Kỳ.
Ông bị cáo buộc kích động bạo loạn tại Điện Capitol Hoa Kỳ vào ngày 6 tháng 1, khiến 5 người thiệt mạng, trong đó có một cảnh sát.
Ông Trump hiện phải đối mặt với một phiên tòa tại Thượng viện, sẽ diễn ra sau khi ông rời nhiệm sở.Nếu bị kết tội, các thượng nghị sĩ cũng có thể bỏ phiếu để cấm ông ta tiếp tục nắm giữ các chức vụ công.
Quyền kiểm soát Thượng viện được phân chia đều giữa đảng Cộng hòa của Trump và đảng Dân chủ của Biden, nhưng cần đa số 2/3 để kết tội, có nghĩa là ít nhất 17 thượng nghị sĩ Đảng Cộng hòa sẽ cần bỏ phiếu với đảng Dân chủ.
Dù Tổng thống thứ 45 của Hoa Kỳ "nổi tiếng" ở Việt Nam không chỉ vì ông đã sang thăm quốc gia này, vị tông thống 46 Joe Biden cũng được báo chí nhà nước Việt Nam nhắc nhiều sau bầu cử Mỹ 06/11/2020.
Trang Công an Nhân dân còn có bài nói về sự nghiệp "đầy gai và nước mắt" của ông Joe Biden, thượng nghị sĩ lâu năm, cựu Phó TT Mỹ.
Nhắc đến vụ tai nạn làm ông mất người vợ đầu, tờ báo từng viết hôm 08/01:
"Tưởng như đời tư của ông từ đó sẽ trôi đi trong êm đềm, nhưng ngày 30/5/2015, Biden phải chịu thêm một mất mát vô cùng lớn khác khi con trai Beau của ông qua đời ở tuổi 46 vì ung thư não. Biden từng xem xét việc sẽ tranh cử tổng thống, nhưng từ bỏ vào tháng 10/2015."
Còn trang VOV ngay từ cuối tháng 10/2020 khi ông Biden còn là ứng viên TT, đã tìm hiểu đường hướng đối ngoại của ông với TQ:
"Tham vấn đồng minh, tìm kiếm sức mạnh tập thể: Ứng viên tổng thống đảng Dân chủ Joe Biden, nếu đắc cử, sẽ ngay lập tức tham vấn với các đồng minh chính của Mỹ trước khi quyết định tương lai cuộc chiến thuế quan của Mỹ đối với Trung Quốc, nhằm tìm kiếm “sức mạnh tập thể” để củng cố lực lượng đối phó với Bắc Kinh. Đây là tuyên bố mà các cố vấn hàng đầu của ông Biden đưa ra trước thềm cuộc bầu cử tổng thống Mỹ 2020..."
Được tháp tùng bởi đệ nhất phu nhân, Donald Trump đang rời Nhà Trắng lần cuối cùng trong nhiệm kỳ tổng thống của mình.
Đến tận ngày ông Joe Biden nhậm chức 20/01, vẫn có người tin vào thuyết âm mưu rằng Donald Trump sẽ 'ban bố thiết quân luật' để giữ quyền tổng thống, theo các báo Mỹ.
Những ngày cuối cùng của nhiệm kỳ tổng thống Hoa Kỳ thứ 45 vẫn không hề thiếu kịch tính, ít ra là trên một số trang mạng xã hội, với niềm tin của không ít người Mỹ rằng ông Trump sẽ ban bố 'thiết quân luật' vào đúng ngày ông Joe Biden tuyên thệ nhậm chứ, 20/01/2021.
Niềm tin về một 'giờ G đã điểm' được một tài khoản trên trang Telegram tung ra hôm thứ Hai 19/01, nhận là của Phó Tổng tư lệnh Liên quân Hoa Kỳ, tướng John Hyten, nhắc người ủng hộ Trump sẵn sàng, theo CNN.
Theo tài khoản đó thì “ông Trump sẽ ra tay, dùng quân đội để đè bẹp kẻ thù”.
Sau đó, CNN đưa tin một đại diện của Tướng Hyten cho hay tài khoản này là giả mạo sau khi có trên 200 ngàn người chia sẻ nội dung đó.
Bản thân TT Trump trong tháng 12/2020 đã bác bỏ chuyện “thiết quân luật”, gọi đó là tin giả (fake news).
Trở thành tân tổng thống Hoa Kỳ, Joe Biden thừa hưởng một quốc gia chia rẽ sau một kỳ bầu cử gây tranh cãi nhất lịch sử đất nước.
Người đàn ông này đã trải qua những thành công, thất bại gì, có những bi kịch đời tư gì trong hàng chục năm hoạt động chính trị của mình?
Video content
Ông Bùi Văn Phú chia sẻ với BBC tờ rơi ở Oakland, California có biểu tượng cờ vàng của VNCH, một biểu tượng trong cộng đồng gốc Việt quảng bá vận động chọn ứng cử viên Joe Biden trong bầu cử 2020.
Chỉ số chứng khoán tại các thị trường châu Á nhìn chung là tăng trong ngày ông Joe Biden nhậm chức.
Ngoài Nikkei của Nhật bị giảm nhẹ thì S&P/ASX 200 (Úc) tăng 0.4%, Kospi (Hàn Quốc) lên 0.7%, Hang Seng (Hong Kong) tăng 1.1%, và Shanghai Composite tăng 0.5%.
Nguồn: https://www.bbc.com/vietnamese/live/world-55735458#lx-commentary-top
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét