Ngày Thứ Hai các dân biểu thay mặt Hạ viện đã đưa qua cho Thượng viện quyết định đàn hạch cựu Tổng thống Donald Trump, lấy cớ ông đã khích động vụ bạo loạn tấn công trụ sở quốc hội ngày 6 tháng Giêng.
Ngày Thứ Ba, 100 nghị sĩ tuyên thệ để sẽ đóng vai bồi thẩm đoàn. Nghị sĩ Mitch McConnell (Cộng Hòa, Kentucky) ủng hộ Nghị sĩ Rand Paul cùng tiểu bang, đặt vấn đề vụ xét xử một tổng thống đã mãn nhiệm có đúng với hiến pháp Mỹ hay không. Sau khi biểu quyết, có 45 nghị sĩ nói không, 55 người nói có hợp hiến, trong đó có 5 nghị sĩ Cộng Hòa.
Các nghị sĩ thực ra không có thẩm quyền phán đoán điều nào trái ngược hay phù hợp với hiến pháp. Đó là trách nhiệm của ngành Tư pháp.
Hiến pháp Mỹ viết về quyền đàn hạch của quốc hội có thể được hai bên đem ra diễn giải để biện hộ ý kiến của mình.
Những người chủ trương không thể xét xử một vị tổng thống đã mãn nhiệm biện minh rằng bản hiến pháp ấn định quyền đàn hạch nhằm cho Thượng viện có thể kết tội và truất quyền một tổng thống. Khi vị tổng thống đã rời khỏi chức vụ rồi thì không còn lý do nữa. Trưa ngày Thứ Ba, trước khi Nghị sĩ Rand Paul đặt vấn đề tính hợp hiến, các nghị sĩ Cộng Hòa đã mời Giáo sư Jonathan Turley, Trường Luật Khoa Đại học George Washington dự bữa ăn trưa. Ông Turley đã biện hộ bênh vực Tổng thống Trump trong phiên xử vụ đàn hạch năm ngoái. Ông giải thích rằng việc xét xử một tổng thống đã mãn nhiệm là vi hiến. Ông còn nói Tổng thống Trump có quyền khẳng định ông mới là người đắc cử ngày 3 tháng 11 năm ngoái, vì đó là quyền tự do ngôn luận được hiến pháp bảo vệ. Ngoài ra còn một tiền lệ: Quốc hội Mỹ đã bãi bỏ, không đàn hạch Tổng thống Richard Nixon sau khi ông từ chức.
Ngược lại, những người nói việc xét xử là hợp hiến đã nhắc lại rằng “đàn hạch” (impeachment) là một khái niệm được các nhà lập hiến Hoa Kỳ mượn từ luật pháp Anh Quốc. Trong thế kỷ 18 chỉ có hai quan chức người Anh bị đàn hạch, cả hai đều sau khi họ đã rời bỏ chức vụ. Một người là ông Warren Hastings, cựu thống đốc Bengal, Ấn Độ.
Ở nước Mỹ, chỉ có một vụ đàn hạch, vào năm 1876, là ông William W. Belknap, cựu bộ trưởng Quốc phòng. Ông đã thú nhận nhiều hành động trái pháp luật rồi xin từ chức. Nhưng sau đó toàn thể các dân biểu Hạ viện vẫn quyết định đàn hạch ông. Thượng viện đã quyết định việc xét xử ông là hợp hiến, nhưng không đủ túc số để kết tội.
Tổng thống Trump vẫn có thể ra tòa kiện vụ xét xử sắp tới là vi hiến. Nhưng các chuyên gia luật pháp đoán rằng các thẩm phán sẽ không muốn can dự vào một cuộc tranh cãi này. Cho nên, với tỷ số 55/45, Thượng viện Mỹ sẽ đem vụ đàn hạch Tổng thống Donald Trump ra xét xử.
Đây sẽ là lần thứ tư trong lịch sử nước Mỹ có vụ xét xử một tổng thống bị đàn hạch. Nếu bị kết tội, ông Trump có thể bị cấm không được tranh cử nữa.
Phải có hai phần ba nghị sĩ bỏ phiếu thuận mới có thể coi là ông Trump đã phạm tội. Hiện mỗi đảng có 50 nghị sĩ. Ngày Thứ Ba, Phó Tổng thống Kamala Harris là chủ tịch Thượng viện không dự họp, nghị sĩ Pat Leahy, chủ tịch lâm thời (pro tempore, tiếng La Tinh nghĩa là làm tạm thời), đã ngồi ghế chủ tọa, thay cho Chánh án Tối cao pháp viện John Roberts, người chủ tọa vụ xét xử khi ông Trump bị đàn hạch lần thứ nhất, năm ngoái. (Sau khi chủ tọa cuộc bỏ phiếu, ông Leahy, 80 tuổi, mệt quá đã phải vào bệnh viện).
Với 45 nghị sĩ Cộng Hòa chống việc xét xử, liệu họ có bỏ phiếu cho ông Trump trắng án hay không? Nhật báo Wall Street Journal, có khuynh hướng Cộng Hòa, cho biết Nghị sĩ John Thune, South Dakota báo trước rằng những người bỏ phiếu coi vụ xét xử là vi hiến cũng không chắc họ sẽ bỏ phiếu coi ông Trump không có tội. Nghị sĩ Rob Portman, Ohio, cũng nói rằng ông sẽ chờ coi các chứng cớ kết tội ra sao mới quyết định. Nghị sĩ Mitch McConnell, trưởng nhóm Cộng Hòa, từng nói rằng Tổng thống Trump đã khích động người biểu tình tới tấn công quốc hội và đáng bị đàn hạch. nhưng ông cũng coi việc đàn hạch không đúng hiến pháp.
Nhưng người ta không cần phải chờ sau ngày 8 tháng Hai, 2021 mới biết kết quả phiên tòa. Trên căn bản, đàn hạch một vị tổng thống là một quyết định chính trị, không phải pháp lý. Ngày Thứ Hai vừa qua, Tổng thống Joe Biden đã tiên đoán ông Trump sẽ được trắng án, vì không thể nào có tới 17 nghị sĩ Cộng Hòa bỏ phiếu kết tội ông.
Ông Biden không thể bảo các Nghị sĩ Chuck Schumer, trưởng khối Dân chủ, và Pat Leahy, chủ tịch lâm thời thượng viện, ngưng không đem vụ đàn hạch ra xử, vì biết trước kết quả rồi. Nhưng họ chắc không muốn bỏ qua vụ này. Họ có thể đoán trước vụ xét xử sẽ đưa tới các hậu quả chính trị nào.
Sau khi Thượng viện không đủ phiếu kết tội ông, cựu Tổng thống Trump sẽ tuyên bố “chiến thắng” một lần nữa. Ông sẽ gây tác động rất lớn, khích lệ những người trung thành tiếp tục ủng hộ ông. Ông sẽ tố cáo dảng Dân chủ, lấy bà Nancy Pelosi làm tiêu biểu, đã âm mưu phá ông trong bốn năm qua. Và họ đã ba lần thất bại lớn, trong cuộc điều tra Nga can thiệp vào cuộc bỏ phiếu năm 2016 và trong hai vụ đàn hạch! Ông chính là anh hùng vô địch!
ÔngTrump sẽ có cơ hội “vùng lên,” tiếp tục đóng vai trò quyết định trong đảng Cộng Hòa trong những năm sắp tới. Ông không phải là một người khoan dung đối với những người chống lại mình. Ông sẽ huy động những người ủng hộ ông “trừng phạt” các chính khách Cộng Hòa đã chống ông trong vụ đàn hạch.
Hạ viện đã biểu quyết đàn hạch ông Trump ngày 13 tháng Giêng, với tỷ số 232-197, khi ông còn tại chức. Có 10 dân biểu Cộng Hòa đã bỏ phiếu đàn hạch ông. Nhưng tất cả đều “an toàn” vì không cần đến ông. Năm ngoái họ đắc cử ở những đơn vị mà ông Trump thua phiếu ông Biden. Nhưng ông Trump dọa sẽ huy động những người trung thành với mình hãy bỏ phiếu chống 10 dân biểu “phản bội” này ngay trong các cuộc bỏ phiếu sơ bộ chọn người ra ứng cử năm 2022. Dân biểu Liz Cheney, Wyoming, đứng hàng thứ ba trong nhóm lãnh đạo Cộng Hòa ở Hạ viện, đã kết tội ông Trump trong vụ bạo loạn tấn công trụ sở quốc hội. Bà đã bị nhiều bạn đồng viện Cộng Hòa yêu cầu rời khỏi chức vụ lãnh đạo. Cựu tổng thống vẫn dùng món võ “bỏ phiếu sơ bộ” để dọa các nhà chính trị trong đảng. Ông đã nói sẽ ủng hộ các ứng cử viên Cộng Hòa khác, chống lại các vị thống đốc Georgia và Arizona, vì họ đã xác nhận ông Biden thắng cử.
Các nghị sĩ Cộng Hòa phải biết hậu quả đối với 10 dân biểu Cộng Hòa đã chống cựu tổng thống. Họ không muốn bị ông “trừng phạt.” Nhiều người đã bỏ phiếu coi vụ xét xử ở Thượng viện sắp tới là vi hiến cũng vì đến ngày Thượng viện xét xử họ có thể bỏ phiếu “tha bổng” mà không cần bàn về các chứng cớ buộc tội.
Sau kết quả trắng án, cựu Tổng thống Trump sẽ thừa thắng xông lên. Củng cố thêm lòng trung thành của những người ủng hộ, thế lực của ông sẽ mạnh hơn trong đảng Cộng Hòa.
Nhưng đó là điều mà những người như Nghị sĩ Mitch McConnell không muốn. Ông McConnell đã thấy nếu ông Trump còn đóng vai lãnh đạo thì đảng Cộng Hòa sẽ khó phục hồi lại vai trò chiếm đa số tại hai viện quốc hội, như năm 2016, khi ông Trump nhậm chức. Sau bốn năm ông Trump lãnh đạo, bây giờ cả hành pháp và hai viện lập pháp đều do đảng Dân chủ nắm hết.
Hơn nữa, năm 2024 ông Trump có thể sẽ ra ứng cử tổng thống, cho đảng Cộng Hòa nếu ông đủ mạnh, hoặc nhân danh một đảng thứ ba. Đó cũng là điều đáng lo cho đảng Cộng Hòa.
Nhưng đảng Dân chủ sẽ thấy đó là một viễn tượng rất tốt cho họ. Cho nên trong hai tuần nữa các ông Pat Leahy, Chuck Schumer sẽ tiến hành việc xét xử ông Trump. Họ biết trước cựu tổng thống sẽ được trắng án. Nhưng đó chính là điều họ mong muốn!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét