Thở phào nhẹ nhõm khi tiến trình chuyển giao quyền lực được khai thông sau ba tuần bị chính quyền Donald Trump cản trở, tổng thống tân cử Joe Biden khẩn trương hình thành bộ máy hành pháp với quyết tâm sang trang mới, khép lại 4 năm một « nước Mỹ trước tiên » của Donald Trump.
Ngày hôm qua, 24/11/2020, ông Joe Biden đã chính thức giới thiệu những nhân vật trụ cột của chính sách đối ngoại và an ninh nội địa, cùng với những tuyên bố đoạn tuyệt rõ ràng với chính quyền cũ. Trong số những gương mặt được giới thiệu đầu tiên, giới quan sát chú ý nhiều đến Antony Blinken ở vị trí ngoại trưởng, John Kerry, cựu ngoại trưởng thời Obama, nay được cử làm đặc sứ cho các vấn đề khí hậu.
Những gương mặt mang tính biểu tượng cao cho sự thay đổi của chính quyền Biden tương lai hầu hết đều đã kinh qua các trọng trách trong chính quyền của Barack Obama. Họ là những nhà chính trị có kinh nghiệm, có năng lực và điềm tĩnh trong công việc. Những nhân vật lãnh đạo đó sẽ phải gánh trách nhiệm đưa nước Mỹ trở lại với chủ nghĩa đa phương, đối lập hoàn toàn với chủ trương co cụm « nước Mỹ trước tiên » của tổng thống Donald Trump.
Điều này đã được khẳng định trong những phát biểu đầu tiên của lãnh đạo tương lai của ngoại giao Hoa Kỳ. Ông Antony Blinken tuyên bố : « Chúng ta không thể một mình giải quyết các vấn đề của thế giới ». Ý tưởng này cũng được bà Linda Thomas-Greenfild, người được chỉ định làm đại sứ tương lai của Mỹ tại Liên Hiệp Quốc, nhấn mạnh thêm là « chủ nghĩa đa phương đang trở lại, ngoại giao đang trở lại ».
Quả thực, trong 4 năm lãnh đạo nước Mỹ, Donald Trump đã làm thay đổi sâu sắc diện mạo chính trị thế giới, với quan điểm bất cần ngoại giao. Chính sách đối ngoại của chính quyền Trump đã làm đảo lộn quan hệ đồng minh của Mỹ ở châu Âu, cũng như ở nhiều nơi khác trên thế giới, gây chia rẽ trong liên minh quân sự NATO. Ông Trump chủ trương gây áp lực trong quan hệ thương mại, sẵn sàng rút khỏi hoặc phá bỏ các thỏa thuận quốc tế, từng là thành quả công sức gây dựng của nhiều chính quyền trước ông cùng với đồng minh.
Trong màn ra mắt giới thiệu thành phần nội các đầu tiên cùng với phó tổng thống đắc cử Kamala Harris, tại Wilmington, ông Joe Biden tuyên bố đây là đội ngũ « phản ánh thực tế nước Mỹ đang trở lại, sẵn sàng lãnh đạo thế giới, không thoái lui … sẵn sàng đối mặt với các đối thủ … không phủ nhận đồng minh và sẵn sàng bảo vệ các giá trị của chúng ta ».
Trong 4 năm lãnh đạo cường quốc Hoa Kỳ, tổng thống Donald Trump đã cố gắng giữ lời hứa tranh cử « làm cho nước Mỹ vĩ đại trở lại » bằng cách phủ nhận, phá bỏ tất cả di sản của chính quyền của tổng thống Dân Chủ Obama để lại, từ trong nước ra đến quốc tế. Dù chính quyền Trump tỏ ra chống Trung Quốc toàn diện trên mọi mặt trận, nhưng thực tế là những năm qua, Trung Quốc vẫn tiếp tục bành trướng sức mạnh ảnh hưởng ở khắp nơi trên thế giới. Tương tự, nước Nga cũng không còn ngại vai trò của Hoa Kỳ trong các hồ sơ quốc tế lớn. Niềm tự hào của một nước Mỹ vĩ đại làm sao có thể còn khi Washington rút ra khỏi các thỏa thuận mà họ đóng vai trò quan trọng, khi mà tổng thống Mỹ lớn tiếng chỉ trích đe nẹt các đồng minh bằng những đòn kinh tế !
Tới đây, ông Joe Biden, sau 8 năm làm phó tướng cho Obama, sẽ trở lại với một chính sách đối ngoại quay ngoắt 180 độ so với chính quyền Trump. Đó cũng là điều dễ hiểu. Nhưng liệu chính quyền Biden có trở lại điểm xuất phát cách đây 4 năm hay không ? Đó là câu hỏi đang được dư luận đặt ra, trong khi những chỉ trích về đường lối đối ngoại và vai trò của cường quốc Mỹ với thế giới dưới thời Obama vẫn mang tính thời sự.
Quyết tâm sang trang mới là điều dễ hiểu đối với chính quyền tương lai của Joe Biden. Nhưng thách thức chủ yếu là phải bắt đầu từ đâu, trong bối cảnh nội tình đất nước bị chia rẽ sâu sắc, còn ở bên ngoai, hệ thống các mối quan hệ quốc tế đã biến dạng không còn như trước.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét