Trong tạp chí thể thao tuần trước, cùng với nhà sử học Paul Diestchy chúng ta đã hiểu lịch sử hình thành môn bóng đá hiện đại cũng với những bộ luật cơ sở có từ cách đây hơn một trăm năm mươi năm, có xuất xứ từ nước Anh. Trong chương trình hôm nay nhà chép sử của bóng đá Paul Diestchy sẽ tiếp tục cho chúng ta hiểu thêm những câu lạc bộ bóng đá đã ra đời như thế nào. (Tạp chí phát lần đầu ngày 04/08/2013).
Vì sao Liên đoàn bóng đá thế giới Fifa được thành lập và giải Cúp bóng đá thế giới đầu tiên đã được tổ chức trong hoàn cảnh như thế nào ?
Mời quý vị tiếp tục theo dõi cuộc nói chuyện với nhà sử học Paul Diestchy :
Chuyển qua giai đoạn hình thành và phát triển các câu lạc bộ. Các câu lạc bộ bóng đá đầu tiên của thế giới được hình thành từ nước Anh, điều này có đúng không ?
Chính những trường học tư lâu đời nhất ở Sheffield đã bắt đầu chơi một trò chơi pha tạp giữa rugby và bóng đá trước cả khi có bộ luật 1863. Nhưng khi họ chấp nhận theo luật 1863 vào năm 1870 đã cho phép họ mở rộng chơi bóng đá ở phía bắc nước Anh. Câu lạc bộ này đóng vai trò quan trọng trong lịch sử bóng đá
Nhưng người ta thấy các câu lạc bộ bóng đá đầu tiên đều ra đời ở miền bắc nước Anh. Tại sao lại chỉ tập trung ở miền bắc ?
Điều này được giải thích bởi từ đầu những năm 1880, bóng đá phổ biến rất nhanh chóng trong giới công nhân. Mà vào thời kỳ đó thì ở Anh, công nghiệp phát triển một cách kinh ngạc chủ yếu ở phía bắc như Manchester Birmingham. Trong các thành phố này, nhiều ông chủ xí nghiệp cũng như các cha đạo của các giáo xứ là những người hoặc đứng ra thành lập hoặc ủng hộ việc thành lập các câu lạc bộ bóng đá để cho công nhân có việc để giải trí lúc nhàn rỗi.
Đồng thời lúc đó, thời gian làm việc của công nhân cũng bắt đầu được rút bớt và xuất hiện ngày thứ Bảy kiểu Anh, tức là công nhân được nghỉ làm việc từ 13 giời ngày thứ Bảy và từ đó các trận bóng đá được bắt đầu từ 15 giờ. Đây là một cách giải trí tuyệt vời. Chính vì theo truyền thống đó mà các trận bóng đá của Anh giờ đây vẫn bắt đầu vào chiều thứ Bảy, Chủ Nhật. Thời gian có thay đổi một chút là để chiều ý của giới truyền hình.
Chúng ta đã thấy bóng đá bắt đầu ra khỏi nước Anh và lan sang Pháp rồi tiếp tục phổ biến đến những vùng đất khác xa hơn. Đó là sang Nam Mỹ, nhờ có người Anh sang Achentina xây dựng đường sắt, mà năm 1867 tại Buenos Aires đã ra đời câu lạc bộ bóng đá đầu tiên, rồi từ đó việc hình thành các câu lạc bộ cũng lan rộng thêm. Tiếp đến là sự ra đời của Fifa, Cúp thế giới. Phải chăng bóng đá đã phát triển trên phạm vi toàn thế giới khá nhanh chóng ?
Đây là sự tiến bộ nhưng khá mâu thuẫn. Một bên là những người Anh muốn chơi bóng ở ngoài đất nước của mình và họ thành lập các câu lạc bộ, nhất là ở những vùng họ đang thống trị về kinh tế, chủ yếu là khu công nghiệp. Bóng đá cũng được phổ biến rộng rãi ở châu Phi như một cách để « khai hóa văn minh » dân chúng châu Phi. Như vậy là gần như ngay từ những năm 1860 đến 1880 đã xuất hiện toàn cầu hóa bóng đá. Người ta chơi bóng đá khắp nơi, nhưng không phải ai cũng được chơi, nhờ vào những người Anh ở nước ngoài.
Tuy nhiên có điều là Liên đoàn bóng đá thế giới Fifa được thành lập rất sớm, từ năm 1904 tại Paris chứ không phải do sáng kiến của người Anh ?
Đúng, đây cũng là một mâu thuẫn. Trước hết, các liên đoàn bóng đá các nước châu Âu vừa hình thành mong muốn được tổ chức lại để phát triển bóng đá trên thế giới. Đây là điều mà người Anh không muốn, tức là người Anh cho rằng những ai đang chơi và muốn được chơi bóng đá phải gia nhập hiệp hội. Trái lại, các nước châu Âu lại chống đối hiện tượng Quốc gia nhà nước, muốn phát triển bóng đá trên thế giới và họ hội tụ nhau năm 1904 tại Paris gồm liên đoàn bóng đá Pháp, Đan Mạch, Bỉ… mục đích lúc đó của Fifa đó là : Trước hết là tổ chức các giải đấu quốc tế, thứ hai là tổ chức môn bóng đá theo cách mỗi nước có một liên đoàn ; mục đích thứ 3 là kiểm soát việc lưu thông cầu thủ. Đây là điều khá hiện đại. Khí đó chúng ta ở vào thời kỳ các cầu thủ có thể di chuyển tự do. Các câu lạc bộ cần phải hạn chế việc di chuyển một cách có tổ chức.
Khi Fifa được thành lập, chính xác là vào ngày 21/5/1904. Giải Cúp bóng đá thế giới đầu tiên được tổ chức năm 1930. Câu hỏi đặt ra là nếu Chiến tranh Thế giới lần thứ nhất không nổ ra, liệu Cúp bóng đá thế giới đầu tiên có diễn ra sớm hơn ?
Không, bởi vì ban đầu Fifa muốn tổ chức một giải đấu quốc tế nhưng vì không có phương tiện tài chính và cả lực để làm. Bởi vậy Fifa ghép vào giải bóng đá trong khuôn khổ Thế vận hội mùa hè. Bóng đá đã xuất hiện ngay thê vận hội mùa hè đầu tiên.
Giải đấu bóng đá đầu tiên thực sự gọi là lớn đó là giải diễn ra tại Stockhom năm 1912. Tại giải này có 13 đội bóng. Vào thời điểm đó giải đấu tại Thế vận hội mùa hè cũng làm hài lòng Fifa rồi. Nhưng sự việc bắt đầu thay đổi trong những năm 1920, nhất là vào kỳ thế vận hội 1924 sau đó là 1928 bóng đá đã có được thành công to lớn khi giải bóng đá chiếm tới 40% phần thu của Thế vận hội Olympic. Nhưng vấn đề là những nhà lãnh đạo của phong trào Olympic bắt đầu đặt lại vấn đề độ tuổi. Các cầu thủ giỏi khi đó gồm những cầu thủ Ý, Uruguay, hay Tây Ban Nha đều là những cầu thủ chuyên nghiệp mà khi đó người ta còn giữ ý gọi là những cầu thủ « nghiệp dư chui ».
Điều mà họ làm đó là chỉ chấp nhận các cầu thủ nghiệp dư thi đấu trong khuôn khổ Olympic. Quyết định đưa ra vào năm 1928 đó đã làm Fifa không hài lòng và thế là họ quyết định tổ chức một giải đấu riêng. Đó chính là Cúp bóng đá thế giới đầu tiên được tổ chức ở Uruguay năm 1930.
Bóng đá đã trở thành môn thể thao toàn cầu, giờ đây người ta ước tính trên toàn thế giới có tới hơn 264 triệu người chơi bóng đá. Các phương tiện truyền thông tham gia truyền các trận đấu từ rất sớm, đài phát thanh đã bắt đầu tường thuật các trận đấu bóng từ những năm 1930. Truyền thông phần phổ biến rộng rãi môn bóng đá cũng đã không ngừng phát triển ?
Điều đáng ngạc nhiên là thứ bóng đá mà chúng ta đã thấy trước đây nó không giống như bây giờ. Tức là bóng đá xuất hiện trên đủ các loại màn hình, giờ đây người ta có thể xem bóng đá bất kỳ trận đấu nào vào bất kỳ lúc nào. Trong khi đó, vào những năm 1960 cho đến tận những năm 1980, phần lớn người hâm mộ bóng đá vẫn còn phải đến với bóng đá qua Radio và qua các bài tường thuật tỉ mỉ của báo viết.
Từ những năm 1920 đến 1930 đã có rất nhiều tuần báo dành riêng cho bóng đá xuất hiện như Der Kiker ở Đức, Football ở Pháp thủy tổ của tờ France Football. Các tờ báo này đã giúp cho người hâm mộ theo dõi thời sự các trận đấu bóng đá và xây dựng lên các hình tượng cầu thủ huyền thoại. Việc truyền hình trực tiếp các trận bóng đá ở Pháp từ năm 1934 đã được thực hiện trên đài phát thanh và năm 1944 trên truyền hình. Hình thức bình luận tường thuật trận đấu cũng thay đổi rất mau chóng cùng với thời gian.
Liệu có phải là 14 điều luật vàng cơ bản của môn bóng đá đã làm nên thành công của môn thể thao này cùng với thời gian?
Cần phải nói là 14 điều luật đó cũng phải mất gần 15 năm mới được áp dụng. Ban đầu người ta không dám chắc là các điều luật này hoàn hảo. Chắc chắn là nên thành công của môn bóng đá gồm nhiều yếu tố, trong đó có việc an toàn khi chơi. Trong những năm 1920, 1930 người ta vẫn thường thấy có các cầu thủ chết trên sân cỏ khi chơi môn rugby.
Một điều nữa khá quan trọng, đó là với số lượng 11 người cho một đội, người ta có thể lập đội bóng dễ hơn. Đây là môn chơi khá dễ chỉ cần có một quả bóng là được và cũng là một môn thể thao không tốn kém gì lắm. Đây cũng môn chơi chấp nhận hình thể thể lực đa dạng, cầu thủ không nhất thiết phải có một hình thể tiêu chuẩn nào, thí dụ như Lionel Messi chẳng hạn.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét